Ormaiztegiko trenbideko zubiak 150 urte bete ditu

* post también disponible en castellano

Zein erraz izan behar den gaur egun lan hauek egitea (ez
gaizki ulertu, Bide, Ubide eta Portuetako ingeniari irakurleak, badakit batzuk
badaudela eta- …;) XIX. mendean egitearekin alderatuta.

Ormaiztegiko zubi historikoaren 150 urteurrenean, eta berau eraikitzeko behar
izan ziren 10.000 lagunengan pentsatu nuen, baita (oso ospetsua izan arren)
gaur eguneko bere egoera malkarrean ere. Azkenik, ondasun hierarkizapenari
buruz egin dut gogoeta. Zorionez, pausuz pausu, industria ondareak jendearen
onespena irabazi du, gero eta kontzientziazio handiagoa dago gure artean. Niri
behintzat, gero eta intesgarriagoa iruditzen zait gure arbasoen bizitzaren eta
euren bizimoduarengandik hain gertu dagoen ondare hau; liluragarria, eta danok
gertutik ezagutzen ditugun istorioez betetakoa iruditzen zait.

Ormaiztegiko zubiaren argazkia, Jean Laurent
frantziarrak aterata. Liburutegi Nazionala, “Trenbide Historiak” blog-etik.

ORMAIZTEGIKO ZUBIA 1.864.urtetik

Ormaiztegiko zubia 1864ko abuztuaren 15en zabaldu zen eta
Gipuzkoa Madrilekin eta Parisekin lotzea lortu zuen. Benetako egilea Alexander
Lavalley izan arren, Eiffel izan zela egilea pentsatu da beti; agian ospetsua
izateak daukan puntu erakargarriagatik. Baina zubia, Eiffel Dorrea baino 15
urte lehenago eraiki zen, beraz, badakigu nork hartu zuen nor eredutzat…

131 urtez etengabe erabilia izan ostean , 1995. urtean beste
zubi modernoago eta lerdenago bategatik aldatu zuten, aurrekoa baino interes gutxiagokoa.

Juanjo
Olaizolak, trenbide adituak, bere blogean aipatu duenez:

“ […] Once de los puentes del ferrocarril del
Norte eran de estructura metálica y los restantes de sillería. Entre los
primeros sin duda destacaba el espectacular viaducto de Ormaiztegi que, con sus
cinco vanos, 288 metros de longitud y 35 metros de altura máxima, superó en su
día diversos registros a nivel nacional. Levantado sobre dos estribos y cuatro
grandes pilares de sillería, sus vigas metálicas, realizadas mediante celosías
múltiples, fueron diseñadas por el ingeniero francés Alexander Lavalley y
fabricadas en los talleres que la sociedad ‘Ernest Gouin et Compagnie’ poseía
en el parisino barrio de Batignolles. […]” * Los cinco pilares de hormigón
corresponden a un refuerzo en su reconstrucción tras ser dinamitado en tramos
en la Guerra Civil.

viaducto de ormaiztegui_15 agosto 1864_Alexander Lavalley_

INDUSTRIA ONDARE SAILKATUA

Goierrin dagoen industria ondare aberatsaren barruan (bere
historioa, bere izaera, bere ekonomia eta bere bilakaeraren adierazgarria
dena), Ormaiztegi zubia eta Beasaingo «Olaran» jantzi lantegia, Zeraingo Aizpea
mehatze esparruarekin batera, Eusko Jaurlaritzak kultur interesdun monumentu
sailkatu dituen hiru industria ondasun ale bakarrak dira.

Baina legeak egiteaz gain (desagerpena sahiesteko oinarrizko
baliabidea dena) gure ondarea mantentzeko boterea herrian bertan bizi da;
heziketa, implikazio eta kontzientziaziozko kontua da. Blogarekin hasi
nintzenetik beti esan dudanez, “Ondo ezagutu barik, ezin da ezer zaindu,
babestu… eta gozatu!)

aniversario_zorionak_viaducto ormaiztegi_150 años_catalogado_

ONDASUNAREN DINAMIZAZIOA

Helburu honekin, Zumalakarregi Museoak (Lurdes eta Ane
KEMENTSUEKIN) eta baita udaletxeak ere (Aitor eta Eli, A ZER NOLAKO lana) ,
150. urteurrena zela eta, ekintza asko antolatu zituzten zubiaren aldamenean
ala zubiaren azpian gozatzeko. Han batu ziren adin guztitako personak, eta haur
asko…euren onena emanez eta bereziki etorkizuna eskainiz!

Ospakizuna argazki lehiaketarekin hasi #trenzubiak150urte eta pasa den
ostiralean “enTRENvistas” erakusketarekin ireki zen. Ekimen honetan Zumarragako
Josemari Aleman margolariaren 24 artelanez disfrutatzeko aukera izango duzue,
azaroaren 15era arte gutxienenez (Munduko Ondasunaren eguna).

Kultura Turismo Aktiboarekin elkartzeko asmoz,
ormaiztegitarrak zubi zaharraren zutaben arteko distantzia tirolinetan
zeharkatzera animatu ziren. Arratsaldean, urtebetetze guztietan moduan, pastela
egon zen. Hortxe bertan, zubiaren marrazki batekin apaindutako bizkotxo itzela
prestatu zuten. Goxo goxoa zegoen (blogger berritsuok pastelak ditugu
gustoko), gainera, zeinen goxoak diren elkarbanatutako gauza guztiak!

2015 INDUSTRIA ONDASUNAREN URTEA

2015. urtea industria ondasunaren urtea izango da eta seguru
nago ospakizun hau bere onerako izango dela, ezagutzera emateko. Eta ni,
hemendik, adi egongo naiz zuei jakinarazteko, beti egin dudan moduan: Artiach lantegiak daukan bizitza berria kontatuz, Gernikako Astra tailer zaharreko arte
sortze lantegi berria erakutsiz, Bilboko Harina okindegia (gauregun
administrazio eraikuntza dena) berria bisitatuz, San Mameseko estadioaren berri
emanez (a zer nolako liskarra arkuaren kontura!) edo Euskal Herriko Lan Publiko
eta Industria Ondareko Elkartearekin partekatu nuen bizikleta errepidea
Bizkaiko Mehatzaldeko ondasuna ikusteko zabalduz (txalo beroak beraientzat!).

Darorren asteartean, gehiago!

Zuk ere ondasunari buruzko ideiarik baldin baduzu edo
proiekturen bat martxan jarri baduzu (komunikazio, esku hartze, sailkatu ezin
duzun zerbait), eta nirekin bat lan egin nahi baduzu, info@reharq.com helbide
elektronikora idatzi; helbide hau ondasunari buruzko gogo handiko proposamenak
jasotzeko prest dago eta!

Fotos por reharq* en septiembre de 2014, salvo especificación en pie de foto.
Fuentes consultadas: Museo Zumalakarregi de Ormaiztegi, Ayuntamiento de Ormaiztegi y blog Historia de trenes.

En reharq* no practico ni creo en ‘el corta-pega’. Valoro los trabajos de investigación, las fotografías y las opiniones de los demás como si fueran las mías. Por eso siempre, nombraré y recomendaré la fuente, en el caso de que me base en material que no sea de mi propia autoría. ¡Haz tú lo mismo si tomas contenidos de este blog! 🙂